Кейинги пайтларда иш кўпайгандан кўпайиб, опа-сингилларим билан ҳам кам кўришиб қолдик. Ҳар замонда улардан бирортасининг эсига тушиб қолсам, телефон қилиб, “Зебооо, намунча йўқ бўлиб кетдинг? Қўнғироқ ҳам қилмайсан?” дея ўпка-гина қилиб қолади.

-Ҳа, энди, иш-да, кеч келяпман, чарчаб қоляпман, шекилли…- дейман ҳорғин.  Ичимда ўзимдан ўпкалайман. “Ўлсин интернет, ичига шўнғишга вақт бор-у, опа-сингилларга йўқ…”

Эрталаб эртароқ туриб, қишлоқдаги синглимга қўнғироқ қилдим. Ҳол-аҳвол сўрашгач, яна гап ишга бориб тақалди.

-Худога шукур, ҳалиям болалар катта бўлиб қолишган, ош-овқатим тайёр, уйни йиғиштириб ўтиришади, — дедим синглимга. — Баъзан ўзимни эркак бўлиб кетгандек ҳис қиляпман. Овқат қилиш ҳам ёдимдан чиқиб кетади шекилли, бунақада…

-Шукур денг, ҳамма жойда хўроз бир хил қичқирган, — деди синглим насиҳатомуз. –Муҳими, ишингиз бор, болалар ёнингизда, уйингиздасиз.  Яъни ватанда, демоқчиман. Мана, интернет , телеграмму Имо чиққандан буён синфдош дугоналарим билан тез-тез гаплашиб турамиз. Икки нафар дугонам  хорижда. Кифоят Туркияда,  Лайло Уфада. Тунов куни Лайло билан гаплашиб қолдим.  Уфада ишлаётганига 8 йил бўлибди. Икки ўғлини ўша ёқда ўқитяпти экан. Эри ишсиз, болаларни ўқитишга пули йўқ, кичигини эрига ташлаб, изғиб юрибди шўрлик. Бир йилда бир бориб келаркан эри ёнига. Иккита ишда ишларкан. Бир бой кампирга қараркан кундузи, кечаси касалхонада тунги навбатчиликка бораркан. Эрталаб, кечқурун пулини тежаш мақсадида ўрмондан юраркан. “Айиқ ғажиб кетса, болаларим суягимни топар ҳеч бўлмаса” деб йўлда ўзини видеога олиб кетаркан.

-Неча пул экан маоши? – дея қизиқдим.

-1200 доллар, — деди синглим. – Аммо, совуқда, ўрмонда жунжикиб кетаётган аёлни тасаввур қилинг. Катта ўғли институтда, кичиги консерваторияда экан. 8 йилдан буён оиласидан айро, қариндош-уруғдан айро яшаш осонми? Ҳар гал гаплашсак, юм-юм йиғлайди.  Тунов куни Кифоят билан ҳам гаплашиб қолдик.

-Бировларга хизматкор бўлиш жонимга тегди, — дея арз қилди у. – Бировлар ейди, сен йиғиштирасан, ювасан, чаясан. Оёқ кийимини ювасан, тозалайсан.  Пул учун чўри бўлганингдан хўрлигинг келади, кўз ёшингни ичингга ютасан ва ….эртадан кечгача бировларга овқат пиширасан, кирини ювасан.  Ҳамиша  беканинг норози нигоҳини ҳис қиласан. Тирикчилик экан-да деб ўз ўзингга тасалли берасан. Биласан, ишламасам бўлмайди.  Уйим эски “домда”, икки хонали, тўрт бола, каттам ҳадемай уйланадиган бўлиб қолади. Эрим бола қараб қолган уйда…

-Ўлсин пул, — дейман аччиқланиб, ҳам раҳмим келиб. – Эр борса бўлмас эканми ишга? Хотин боши билан хорижда нима бор дугонангга? Уйи бор эканку?

-Уйи кичкинада, ўғли уйланса,  6 киши бўлади икки хонали квартирада, қийналади. Шунга чидаб, ишлаб юрибди, — дейди синглим дона-дона қилиб.  – Эри таксичилик қилади, ул-бул топиб боқиб ўтирибди-да болаларини. Ўзи уйга йиғяпти.

-Кўрдингизми, одамлар иссиқ-совуқ, қийинчиликликларга чидаб, болаларидан узоқда бўлсаям ишлаб юрибди. Сиз шукур қилинг, — дея насиҳтомуз тугатди сўзини синглим.

Ўйланиб қолдим.  Ҳақиқатан болалар ёнимда,  аммо, икковининг  қандай ўсаётгани, катта бўлиб қолишаётганини пайқамай қоляпман. Ҳар куни эрталаб, мактабга кетаётганида юзидан ўпиб хайрлашадиган қизалоғим ҳам , “энди катта бўлиб қолдимку” деб қўяди. Ўғлим ишдан келишимни пойлаб ўтиради,  диванга ўтирган заҳотим, бошини елкамга қўйиб, суйкалади. Шунисига ҳам шукур, ёнимда эканларига, мактабга бориб, келиб, бехавотир юришганига, кечқурунлари “аяжоним, қачон келасиз?” дея қўнғироқ қилишганига. Шукур!

 

З.Кубаева