/ Ҳуқуқий саҳифа / Comments are Disabled

Робототехника —

келажакнинг энг талабгор  касби

Робототехника (робототехника ва муҳандислик; робототехника) — бу роботларни қуриш, улардан фойдаланиш, шунингдек, уларни бошқариш, сезиш ва маълумотларни қайта ишлаш билан шуғулланадиган механика, электротехника ва электрон муҳандислик ва информатика фанининг бирлаштирилган соҳаси ҳисобланади.Робототехника — бу роботлардан ташқари автоматлаштирилган техник тизимлар ва ишлаб чиқариш жараёнларининг сўнгги техник таркибий қисмларини ишлаб чиқиш ва қўллашни ўрганади. Автоматлаштирилган машиналар, бошқача қилиб айтганда роботлар одамлар ўрнига хавфли жойларда ёки заводда йиғиш жараёнида ишлаши мумкин. Роботлар ташқи кўриниши, хулқ-атвори ва идрокида одамларга жуда ўхшаш бўлиши мумкин. Бугунги кунда олимлар гуманоид роботларни одамга ўхшатишга ҳаракат қилмоқда. Автоном роботлар ҳақида маълумот қадим замонлардан бери мавжуд бўлиб, аммо, бу мавзу бўйича татқиқотлар йигирманчи асрга қадар бошланган. Қадим замонлардан буён роботлар бир кун келиб одамларнинг хулқ-атворига тақлид қилиши ва одамлар ишини бажариши мумкин деб ўйлашган. Бугунги кунда робототехника жадал ривожланаётган соҳа. Технология ривожланиб бориши билан робототехника ҳам ривожланиб бормоқда, чунки робототехника технологиялар билан чамбарчас боғлиқдир. Технология ривожланиб бориши билан татқиқотлар ва ишлаб чиқишлар ўзгаради, шунингдек, роботлардан фойдаланиш ўзгаради. Бугунги кунда роботлар уй шароитида, бизнесда ва армияда қўлланилади. Кўпгина роботлар одамларга бевосита таъсир кўрсатадиган вазиятларда, масалан, миналар ва бомбаларни зарарсизлантиришда ишлатилади. «Роботика» сўзининг асосини ташкил этувчи «робот» сўзи биринчи марта 1920 йилда чех ёзувчиси Карел Чапек томонидан ихтиро қилинган. У. Р. » («Россумские Универсал Роботлар»). Ушбу асарда фабрика менежери одамга ўхшайдиган ва тўхтовсиз ишлайдиган роботларни ихтиро қилди. Дастлаб, андроидлар мукаммал тарзда тинглайдилар ва ишлайди, аммо кейинчалик улар ўзларининг яратувчиларига қаршилик кўрсатадилар ва йўқ қиладилар.1942 йилда фантаст ёзувчи Исаак Азимов робототехниканинг учта қонунини ихтиро қилди. 1948 йилда Норберт Винер экспериментал робототехника асосини ташкил этган кибернетика тамойилларини шакллантирди. Тўлиқ автоном роботлар фақат ХХ асрнинг иккинчи ярмида пайдо бўлди. Дастлабки рақамли бошқариладиган дастурлаш роботи Унимате эди. Ушбу робот эритиш машинасидан иссиқ темир

қисмларни кўтариш ва йиғиш учун мўлжалланган. Бугунги кунда савдо ва саноат роботлари кенг тарқалган. Роботлар йиғиш, етказиб бериш, ер ва космик тадқиқотлар, тиббий операциялар, қурол, лаборатория тадқиқотлари, хавфсизлик сифатида кенг қўлланилади.

Роботни ишга тушириш

Роботнинг ҳаракатланувчи қисмлари инсон мушакларига ўхшайди. Роботнинг «мушаклари» ҳаракатланиш учун тўпланган энергиядан фойдаланади. Бугунги кунга келиб, энг кўп ишлатиладиган тур — бу ғилдиракни бошқарадиган электр моторини ёки узатмалар қутисини ва фабрикаларда ишлаб чиқариладиган роботларни бошқарадиган чизиқли қўзғатувчи. Бироқ, ҳозирда роботнинг «мушакларини» ҳаракатлантиришнинг муқобил усуллари, жумладан электр энергияси, кимёвий моддалар ёки сиқилган ҳаво мавжуд.

Ушбу роботлар уй ҳайвонлари ва одамлар билан мулоқот қилади,  болага энагалик қилади, кучукни она табиат қучоғида айлантириб келади ва хоказо. Роботлар бугунгу кунда Республикамизнинг турли вилоятларидаги иссиқхоналарда “SMART” усулда ишлатилмоқда. Улар асосан тупроқ намлиги, ҳаво ҳароратини ўлчайди, ўзлари автоматик равишда ўсимликларни керакли миқдорда томчилатиб суғоради ва келажакдаги ҳосил прогнози ҳақида маълумот беради. Бу ҳақда биз 5-6 синф ўқувчиларига дарс жараёнида бошланғич билимларни бериб бормоқдамиз. Мақсадимиз, бу янгилик ҳақида назарий ва амалий билимларни ҳаётга тадбиқ қилишдан иборат. Ана шундагина қишлоқ хўжалигида қўл меҳнати камайиб, меҳнат унумдорлиги ортади, маҳсулдорлик кўпаяди ва иқтисодий самарадорликка эришилади.

Худойберди Мирзалиев,

Гулистон шаҳар 11-умумий ўрта                                                   таълим  мактаби   технология                                                           фани ўқитувчиси, олий                                                 тоифали ўқитувчи.